ما معتقدیم که ما با وساطت شما باقی هستیم و شما کسی هستید که خدا به واسطه‌ی شما رحمتش را بر زمینیان جاری میکند و اگر شما در زمین نبودید، موجودی در زمین نبود و اگر حجت خدا نبود، زمین اهلش را می‌بلعید. پس عامل بقاء رحمت خدا برخلق،«بقیةالله»است.
شرحی بر زیارت آل یس (قسمت دهم)/ استاد رثایی
خداوند، سرچشمه و منشاء تمام خوبی‌ها و ارزش‌ها در عالم خلقت را در وجود مقدس خاندان رسالت و امامت قرار داده است. وجود مقدس امام زمان مظهر تام مقام بقیةاللهی‌اند که در برخی روایات تعبیر «بَقِیّة الله الاعظم» برای آن حضرت به کار رفته است یعنی صاحب اصلی نام بقیة‌اللهی، امام زمان‌اند. در ادامه شرح زیارت آل یس، تفسیر و توضیح این فراز را پی می‌گیریم:
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا بَقِیَّهَ اللَّهِ فی اَرْضِهِ: سلام بر تو ای یادگار جاویدان خداوند در زمینش.
بقّیه از باب بقاء، به معنای پایندگی و ثبات چیزی بر حال اولیه‌ی خود می‌باشد. ترکیب «بَقِیّة‌الله»، در قرآن کریم یک بار در داستان حضرت شعیب علیه السلام آمده‌است. «بقیة الله خَیرٌ لَکُم اِن کُنتم مُؤمنین»: آن‌چه را که خداوند (در ازای چشم‌پوشی از منافع دنیوی نامشروع) برایتان باقی گذارد برای شما بهتر است، خیر محض است، اگر ایمان داشته‌باشید». (هود/86) بعضی در تفسیر آیه چنین گفته‌اند: «اطاعت خداوند، از گردآوری دنیا بهتر است»؛ اما در احادیث و ادعیه و زیارات، عنوان «بقیة الله» بسیار به کار رفته که مقصود از آن، خلفای الهی و انبیاء و ائمه علیهم السلام می‌باشند که خداوند آنان را در زمین باقی و پایدار ساخته تا مردمان را هدایت کنند، بلکه ایشان خود سبب بقای دنیا می‌باشند. در زیارت چهارم حضرت، که زیارت مختصری است و از خود آن جناب می‌باشد و فرمودند من آن را دوست دارم، آمده است: «السَّلامُ عَلیک یا بقیة الله مِن اولِیائِه و حُجَجِه» سلام بر تو ای کسی که ازهمه حجت‌ها و اوصیاء و اولیاء و انبیای خدا باقی مانده است». نکته‌ی قابل توجه، ارتباط و اختصاص این لقب شریف به آن وجود مقدس است، هر چند که بر همه‌ی خاندان رسالت علیهم السلام اطلاق می‌شود و همه‌ی آن‌ها بقیةالله، هستند که در زیارت جامعه کبیره به همه‌ی آن ذوات مقدسه، به این عنوان، عرض سلام داریم. «وَ بَقِیَّة اللَّهِ وَخِیَرَتِه» تمامی این دودمان، بقیة‌الله‌اند. همه‌ی آن‌ها خوبان خدا و رحمت و شفقت پروردگارند. زمانی که امام باقر علیه السلام ازسفر پرماجرای شام که به الزام خلیفه‌ی مروانی صورت گرفت برمی‌گشتند، بر اثر سم پاشی‌های دستگاه خلافت، مردم دروازه‌های شهرها را بسته و مانع ورود آن حضرت و همراهان می‌شدند. وقتی به شهر مدین رسیدند، مردم درب شهر را بسته و آن حضرت را از جهت آب و غذا نیز به زحمت انداختند. امام باقر علیه السلام برفراز کوهی که مشرف به شهر بود، بالا رفتند و با صدای بلند فریاد برآوردند: «ای اهل شهری که مردمانش ستمگرند، «اَنَابَقیَّة الله». احادیث دیگری نیز هست که دلالت بر این دارد که همه‌ی ائمه علیهم السلام بَقِیَّة‌اللَّه هستند. اما در بسیاری از احادیث این لقب شریف به خصوص، به حضرت مهدی علیه السلام اطلاق شده و لقب اختصاصی آن حضرت قرارگرفته است. شاید سِرّ این مطلب این باشد که ایشان بقیّة‌ی تمام بَقیّة‌الله‌ها هستند و پس از ایشان دیگر بقیة‌اللهی نیست. از حضرت علی علیه السلام که خود از مصادیق اتّم بَقیَّة‌الله است، سؤال شد از این آیه‌ی قرآن که ماهذِهِ البَقیَّة؟حضرت فرمودند؟ «هُم بَقیَّة‌الله یعنی المهدی»؛ آنان (اولیای خدا) بقیةالله هستند و مقصود، مهدی (عج) است که در هنگام پایان پذیری این مهلت ، خواهد آمد و زمین را پر از عدل و داد میکند، آن گونه که از ظلم و جور پر گشته است.
هم‌چنین خود آن وجود مقدس در سنین طفولیت، خود را به این لقب معرفی نموده است. «اَنَا بَقَیَّة الله فی اَرضه وَ المنتقم من اَعدائه»؛ من بقیةالله هستم در زمین و انتقام گیرنده از دشمنان او.
«فی ارضه»: زمین ظاهری، زمین خداست، زمین وجودی و باطنی ما هم، متعلق به خداست. می‌خواهیم باقی مانده‌ی خدا در وجود ما جلوه‌گری کند، هر قدر ارتباط ما با امام زمان (عج) بیشتر شود و در حق آن حضرت دعا کنیم، ارض وجود ما بیشتر توسعه می‌یابد. حضرت مهدی (عج) به همه‌ی ما توجه دارند. منتهی توجه و عنایت بیشتر را زمانی می‌توانیم کسب کنیم که دیگر زمین وجودمان خشک و بایر و شوره‌زار نباشد، علف هرزه‌ها را کَنده وآن را آماده‌ی نهرهای ولایت خاصه‌ی آن حضرت بنماییم و این امر جز در سایه‌ی شناخت و آگاهی و تقوی و اطاعت میسّر نیست. حضرت مهدی (عج) اثر وجودی خدا در زمین و در بین خلق می‌باشد. باسلام به حضرت با عنوان «بَقَیَّة الله»، به این اثر بپیوندیم و خود را نافع قرار دهیم. باسلام به حضرت با عنوان «بَقَیَّةالله» می‌گوییم «السَّلام عَلَیکَ یا رَحمه اللهِ الواسعه» یعنی رحمت خدا و شما بر همه جاری است و ما هم می‌خواهیم در این رحمت واسعه‌ی شما که همه را فراگرفته، قرارگیریم و نمی‌خواهیم از این رحمت جدا شویم.
ما معتقدیم که ما با وساطت شما باقی هستیم و شما کسی هستید که خدا به واسطه‌ی شما رحمتش را بر زمینیان جاری میکند و اگر شما در زمین نبودید، موجودی در زمین نبود و اگر حجت خدا نبود، زمین اهلش را می‌بلعید. پس عامل بقاء رحمت خدا برخلق،«بقیةالله»است.
شماره نشریه: شمیم نرجس شماره 29