دی ان ان evoq , دات نت نیوک ,dnn
جمعه, 10 فروردین,1403

پوشش در آیینه‏ ی فقه


پوشش در آیینه‏ ی فقه

طاهره رحیم زاده

از مسائل مهم بانوان «مسألهی پوشش» است. این مسأله، چنان اهمیّتی دارد که گاه، صبغهی فرهنگی و ملّی هم به خود میگیرد و میتوان با عنایت به آن، نگرش فکری و اعتقادی افراد و گروهها را تعیین نمود.

در آیین اسلام از پوشش به حجاب تعبیر شده است. حجاب در لغت به معنای پرده، حاجب و پنهان کردن است و در اصطلاح «پنهان کردن زن، خود را از دید مرد بیگانه است».

آن چه دین اسلام بر زنان لازم دانسته، همان پوشش است که در متون دینی و در کلام فقیهان از آن به ستر، پوشش، ساتر و پوشاننده تعبیر شده است.

تردیدی نیست که حجاب و پوشش زن، یکی از احکام ضروری اسلام به شمار می‏‏رود. قرآن میفرماید: «يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنينَ يُدْنينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلاَبِيبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى‏ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحيما»؛ ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: این که (از کنیزان و آلودگان) شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند، بهتر است و خداوند همواره غفور و رحیم است(احزاب/59).

علاوه بر این، احادیث بسیاری دربارهی اهمّیت حجاب نقل شده است. حضرتعلی(علیهالسّلام) میفرماید: «صِيَانَةُ المَرْأَةِ أَنْعَمُ‏ لِحَالِهَا وَ أَدْوَمُ لِجَمَالِهَا» (مستدرکالوسائل،ج14، باب‏‏70)؛ پوشیدگی زن به حالش، بهتر است و زیباییاش را پایدارتر میسازد.

بنابراین، وظیفهی پوشش اسلامی بانوان به معنای حبس و زندانی کردن و قرار دادن آنان پشت پرده و در نتیجه عدم مشارکت این گروه در فعّالیتهای اجتماعی نیست. این وظیفه بدان معناست که زن در معاشرت با مردان، بدنش را بپوشاند و به جلوهگری و خودنمایی نپردازد و مشارکتش در فعّالیتها، بر اصول انسانی و اسلامی استوار باشد. در این باره مباحثی در این مقاله مطرح شده که عبارت است از: 1-پوشش بانوان در نماز، پوشش موهای مصنوعی، پوشش زن در مقابل بچهی نابالغ، پوشش آرایش صورت، پوشش زن و نگاه نامحرم با قصد لذّت، پوشش مرد از نامحرم، پوشش مانتو یا چادر، پوشش کراوات.


پوشش کف و روی پا در نماز

سؤال: آیا بر زنان واجب است که هنگام نماز کف و روی پا را بپوشانند؟

امام خمینی(رضواناللهتعالیعلیه): درصورتی که نامحرم نباشد پوشاندن پاها تا مچ پا لازم نیست؛ امّا برای این که یقین کند که مقدار واجب را پوشانده است، باید قدری پایینتر را هم بپوشاند(توضیحالمسائل، مسألهی789، ص 109).

آیتاللهخامنهای: برای نماز واجب نیست(توضیح المسائل، مسألهی77،ص165و166).

آیتالله مکارمشیرازی، واجب نیست(توضیح المسائل، مسألهی727،ص143).

آیت الله نوریهمدانی: خیر لازم نیست.(توضیحالمسائل، مسأله790،ص172).

آیتالله وحیدخراسانی و آیتاللهبهجت: احتیاط مستحب آن است که کف پاها را بپوشاند(توضیحالمسائل، وحید خراسانی، مسألهی795 و توضیحالمسائل بهجت،مسألهی662،ص133).

آیتالله شبیری زنجانی: در صورتی که نامحرم نباشد احتیاط مستحب آن است که کف پاها را بپوشاند ولی پوشاندن پاها تا مچ پا لازم نیست(توضیح المسائل، مسأله‌يشش797، ص 197).


پوشاندن چانه در نماز

سؤال: آیا پوشاندن کامل چانه در نماز واجب است یا این که فقط پایین آن باید پوشانده شود؟

امام خمینی: بر زن واجب است گردن و زیر چانهی خود را بپوشاند و حتّی مقداری از زیر چانه را که هنگام بستن روسری (مقنعه) دیده میشود بنابر احتیاط واجب بپوشاند(تحریرالوسیله، مسأله 4، ص 142).

آیتالله خامنهای: پوشاندن قسمت پایین چانه واجب است نه خود آن، زیرا چانه جزیی از صورت است(اجوبهی استفتائات، ص 439، ص 89).

آیتالله سیستانی: بر زن واجب است در حال نماز گردن و زیر چانه‏ی خود را بپوشاند و نیز بنابر احتیاط مستحب مقداری از زیر چانه را که هنگام بستن روسری (مقنعه) دیده میشود بپوشاند. (منهاجالصالحین، مسألهی 518، ص 174).

آیت الله مکارم شیرازی: آن مقداری که با مقنعه و روسری معمولاً پوشیده می شود باید در نماز پوشیده شود (تعلیقات بر عروه الوثقی، ص 166).


پوشاندن موهای مصنوعی

سؤال: آیا پوشاندن موهای مصنوعی درنماز واجب است؟

آیت الله خامنهای: اگر موی مصنوعی عرفاً موی او محسوب میشود پوشاندن آن در نماز لازم است.

(استفتائات موجود در واحد پاسخ به سؤالات جزوهی جامعه الزهرا، جزوهی نماز، ص 41).

آیتالله سیستانی و آیتالله نوری همدانی: واجب نیست (همان).

آیتالله مکارم شیرازی: لازم است (توضیح المسائل، ص 144، مسئله 729).

آیتالله نوری همدانی: اگر پوست بدن را پوشانده باشد، پوشاندن آن ها در نماز واجب نیست (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سئوالات، جزوهی جامعه الزهرا، جزوهی نماز، ص 41).

آیتالله بهجت: خیر، اگر چه احتیاط خوب است(همان).

 


آیا بر زن لازم است در مقابل بچّهی نابالغ خود را بپوشاند؟

همهی مراجع (به جز آیات عظام بهجت، تبریزی و مکارم) اگر خوب و بد را میفهمد و احتمال میدهد که نگاهش به بدن زن، موجب تحریک شهوتش شود، بنابر احتیاط واجب باید بدن و موی خود را از او بپوشاند (توضیحالمسائل مراجع، ص 488).

آیتالله بهجت میفرمایند: اگر خوب و بد را میفهمد بنابر احتیاط واجب باید بدن و موی خود را از او بپوشاند (توضیحالمسائل ، ص 385).

آیات عظام تبریزی و مکارم میفرمایند: خیر، لازم نیست؛ ولی بهتر است بدن و موی خود را از پسری هم که خوب و بد را میفهمد بپوشاند (توضیح المسائل مراجع، ص 488).


پوشش آرایش صورت

آیا باید سرمهی چشم، اصلاح صورت و ابروهای رنگ کرده را از نامحرم بپوشاند؟

امام میفرماید: اصلاح صورت واجب نیست، ولی پوشاندن سرمهی چشم و رنگ ابرو، اگر نزد عرف زینت محسوب شود واجب است (استفتائات، ص 257).

آیات عظام خامنهای، فاضل و وحید میفرمایند: اگر زینت محسوب میشود، باید آن را از نامحرم پوشاند. خامنهای، استفتائات، س564؛ فاضل،ج1،ص481؛وحید،ج16،س315).

 آیات عظام سیستانی، مکارم، نوری میفرمایند: پوشاندن آن از نامحرم واجب نیست (سیستانی رسالهی دانشجویی، ج16،سؤال315؛ مکارم: استفتائات ، ص 229؛ نوری: استفتاءات، ص؟


پوشش زن و نگاه محرم با قصد لذّت

سؤال: اگر محرم (زن یا مرد) با قصد لذّت به زن نگاه کند، آیا پوشش بر او لازم است؟ چه مقدار؟

آیت الله خامنهای میفرماید: در فرض مرقوم پوشش لازم است (احکام بانوان، گزیدهی مسائل مبتلابه و استفتائات جدید، واحد پاسخ به سؤالات جامعه الزهرا(سلاماللهعلیها)، ص 243).

آیت الله سیستانی میفرماید: لازم نیست ولی نباید خود را به قصد واداشتن او به نگاه با لذّت در معرض دید او قرار دهد(همان، ص 244).

آیت الله مکارم شیرازی میفرماید: آری، لازم است (همان، ص 245).

آیتالله نوریهمدانی میفرماید: اگر جاهایی که معمولاً از محارم پنهان نمیکنند باشد اشکال ندارد (همان، ص 245).

آیتالله صافیگلپایگانی میفرماید: چنان چه زن بداند که محرم با قصد التذاذ نگاه میکند باید خود را به نحوی که از نامحرم میپوشاند از محرم هم بپوشاند و اگر نداند تکلیفی ندارد(همان، ص 244).


چادر بهتر است یا مانتو؟

همهی مراجعه میفرمایند: برای زن کافی است که حجاب کامل (شرعی) را با هر لباس مناسبی، در برابر مرد نامحرم رعایت کند؛ ولی بی شک چادر به عنوان حجاب برتر (به ویژه در اماکن مذهبی) از ارزش والایی برخوردار است. (پرسش وپاسخ دانشجویی،ج18).


پوشیدن جوراب نازک چه حکمی دارد؟

همهی مراجع میفرمایند: اگر ظاهر پا در آن پیدا باشد، پوشیدن آن جایز نیست. (امام، استفتائات، ج1(لباس نمازگزار) س 34؛ مکارم، استفتائات، ج 2، ص 154؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1 س 1712؛ سیستانی، عروه الوثقی، ج 1،ص16؛ صافی، جامع الاحکام، ج 2، س 1692، نوری، استفتاءات ج2، س 682).


حکم خریدن و پوشیدن کراوات برای داماد چیست؟

آیات عظام امام، خامنهای، مکارم، نوری، بهجت و سیستانی میفرمایند: اگر باعث ترویج فرهنگ غرب شود، جایز نیست.(خامنهای اجوبه الاستفتائات، س 1379؛ نوری، استفتائات ، ج 1، س 469؛ بهجت و سیستانی و امام و مکارم، پرسش و پاسخهای دانشجویی، ج 18، ص 99، س 154؛ سیدمجتبیحسینی، چاپ سیزدهم، سال 1389).

آیتالله صافی میفرماید: بنابر احتیاط، استفاده نکنند(جامع الاحکام ، ج 2، س 1731).

آیات عظام تبریزی و فاضل میفرمایند: برای مسلمان بهتر است، از لباسی که باعث تشبّه به غیر مسلمان شود، اجتناب کند(تبریزی، استفتائات ، س 2225و 2228. 2229و فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 2238).

 

شماره نشریه:  شمیم نرجس شماره 21


تعداد امتیازات: (0) Article Rating
تعداد مشاهده خبر: (2446)

نظرات ارسال شده

هم اکنون هیچ نظری ارسال نشده است. شما می توانید اولین نظردهنده باشد.

ارسال نظر جدید

نام

ایمیل

وب سایت

تصویر امنیتی
کد امنیتی را وارد نمایید:

Escort