مائده رضایی
رئیس جمهور ایالات متحدهی آمریکا دونالد ترامپ اقداماتی را به بهانهی حل مسألهی فلسطین اتخاذ کرده که در جهت دشمنی با ملت فلسطین و تهدید کنندهی آیندهی آنان است. این اقدامات که متعرض حقوق قانونی این ملت نسبت به سرزمینشان شده بخش جداییناپذیری از معاملهی قرن یا مقدمهی آن بهشمار میآید. از مهمترین این تصمیمات میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
1. به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال سفارت آمریکا از تلآویو به آن
گنگرهی آمریکا در 23 اکتبر 1995 در صد و چهارمین اجلاسیهی خود قانونی با شماره 1322 به نام «قانون سفارت قدس» وضع کرد که به موجب آن حداکثر تا پایان 31 ماه می 1999م قدس پایتخت اسرائیل شود و سفارت آمریکا از تلآویو به آن جا منتقل گردد و از آن زمان رؤسای جمهوری آمریکا اجرای این طرح را هر 6 ماه تمدید میکردند تا نوبت به ترامپ ملعون رسید. وی به این تمدیدها خاتمه داد و رسماً قدس را به عنوان پایتخت فلسطین اعلام و سفارت آمریکا را به آنجا منتقل کرد.
در 14می همان سال سفارت آمریکا با حضور هیأت بلند پایهی آمریکایی متشکل از جرار کوشنر داماد دونالد ترامپ وهمسرش ایفکانا ترامپ، وزیر خزانهداری و شماری از دیپلماتهای آمریکا، رسماً از تلآویو به قدس انتقال یافت. ترامپ نیز در سخنرانی خود که در جمع هوادارنش در ایالت ویرجینیا در 21 اگوست 2018م ایراد کرد گفت: «قدس را از میز مذاکرات بیرون کشیدهایم». کوشنر نیز در نشستی که در پژوهشگاه سیاستهای خاور نزدیک در واشنگتن در 2می 2019م برگزار شد، به صراحت گفت: «معامله قرن موضوع دو دولت (اسرائیل و فلسطین) را حل کرده و قدس پایتخت همیشگی اسرائیل خواهد شد».
به رسمیت شناختن قدس بعنوان پایتخت اسرائیل از سوی ترامپ یادآور وعدهی بالفور است که آن را وزیر خارجه وقت انگلیس آرتور بالفور در نوامبر 1917م ارائه کرده بود که طی آن چیزی را که مالک نبود به غیر صاحب آن بخشید.
در پی اقدام آمریکا در خصوص قدس محکومیتهایی از سوی دولت فلسطین آغاز شدن و آن را اقدامی یکجانبه و به زیان صلح و تهدیدکنندهی آیندهی حل موضوع فلسطین و حرمت شکنی آشکار دولت قانونی آن دانست. طرح آمریکا خشم ملت فلسطین را برانگیخت به طوری که اعتراضات مردمی، به شهید و زخمیشدن شماری از فلسطینیان انجامید. به این دلیل رهبری فلسطین روابط خود را با حکومت آمریکا کلاً قطع کرد و آن را میانجی بیطرف ندانست. در بیانیهی اختتامیهی مجلس مرکزی فلسطین در اجلاس بیست و هشتم آمده است: «ما اقدام رئیس جمهور آمریکا ترامپ را در تغییر پایتخت اسرائیل از تلآویو به قدس و انتقال سفارت آمریکا به قدس را محکوم میکنیم و باید در جهت الغای آن گام برداریم». همچنین این مجلس بیان کرد که دولت آمریکا با این اقدام شایستگی خود را به عنوان میانجی صلح از دست داد و هرگز حق مشارکت در روند صلح را نخواهد داشت مگر پس از الغای اقدام ترامپ در خصوص قدس.
2. متوقف کردن کمکهای مالی به آژانس امداد و کار آوارگان فلسطینی(اونروا): این آژانس در سال1949م تأسیس شد. کمکهای مالیای به بیش از سه میلیون فلسطینی از پنج میلیون آواره در سرزمینهای فلسطین، اردن، لبنان و سوریه تقدیم میکرد. آمریکا بر اساس پیمان نامههایی، با 30%کمک نخستین مشارکت کننده در توازن اونروا بود که کمکهایش تا سال 2017م به 370 میلیون دلار رسید. در اول سپتامبر 2018 وزارت خارجه آمریکا در بیانیهای اعلام کرد که همهی کمکهای مالیاش را به کلیهی مؤسسات آژانس اونروا متوقف کردهاست. سخنگوی این وزارتخانه خانم هدر نوئارت گفت: ایالات متحده بیش از این به این آژانس بیضابطه کمکهای مالی نخواهد کرد. وی آژانس را متهم کرد که بر شمار فلسطینیان آواره تا رقم نامحدودی افزوده است». گفتنی است که مشارکت مالی ایالات متحده در 2018 به 60 میلیون دلار کاهش یافته بود.
این تصمیم منجر به تشدید بحران مالی آژانس اونروا شد. بنابراین ناچار از خدمات خود به اردوگاههای فلسطینیان که حوزهی آموش، بهداشت، امداد و سایر خدمات اجتماعی، محیط زیست و بهسازی اردوگاهها و وامهای کوچک را شامل میشد، کاست.
آژانس اونروا تصمیم واشنگتن مبنی بر قطع کمکهای مالی را محکوم و از خود در برابر اتهامات آمریکا دفاع کرد. سخنگوی آژانس،کرس گونس در اول سپتامبر 2018 در یادداشت تویتری خود نوشت: «آژانس نسبت به قطع کمکهای مالی آمریکا بسیار متأسف است؛ زیرا ایالات متحده در حالی دست به این اقدام زد که پیمانهایی مبنی بر کمکهای سیاسی و مالی همیشگی به آژانس بسته بود». سخنگوی رسمی ریاست تشکیلات خود گردان فلسطین، نبیل ابو ردینه، در بیانیهای مطبوعاتی در اول سپتامبر 2018م گفت: «این تصمیم آمریکا خدمتی به صلح نمیکند، بلکه تروریسم را در منطقه تقویت میکند و به منزلهی تجاوز به حقوق ملت فلسطین است». همچنین اشاره کرد که این تصمیم آمریکا بخشی از سلسله اقدامات خصمانهی آمریکا با ملت فلسطین است و نمایانگر موضع دشمنی آن نسبت به قدس و تلاشهایش او بر جداسازی نوار غزه و در نهایت پایاندادن به همهی کمکها به آژانس است».
کمیتهی سازمان آزادی بخش فلسطین در بیانیهای در نشست 15سپتامبر 2018م از کمیته بین المللی تأمین بودجهی آژانس اونروا، خواست تا به این امر رسیدگی کند و تأکید کرد که این کمیته با توجه به نقش آژانس و اختیاراتی که از سوی مجمع عمومی سازمان ملل دارد تا حل همهجانبهی موضوع آوارگان از جمله حق بازگشت به وطن، به اقدامات خود ادامه دهد؛ چرا که حق بازگشت آوارگان به فلسطین با استناد به پروتکل194 به رسمیت شناخته شده است و از پیمان 302 مجمع عمومی سازمان ملل جداییناپذیرست.و به موجب همین پیمان آژانس اونرو در سال 1949م تأسیس گشت. همچنین کمیتهی سازمان آزادی بخش فلسطین انحلال اونروا و تبدیل آن رابه صندوقها و مؤسسات رد کرد.
این تصمیم ایالات متحده در واقع مقدمهچینی برای عملی کردن معاملهی قرن است که با بستن پروندهی آوارگان و الغای حق بازگشت آنان به فلسطین آغاز شد. این تصمیم در واقع تجاوزی آشکار به حقوق ثابت ملت فلسطین و مخالفت صریح با پیمان نامههای سازمان ملل است.
3. با توقف حمایت مالی از فلسطینیان، از آغاز ریاست جمهوری ترامپ در 2017م حمایتهای مالی به فلسطینیان در همهی جوانب را رو به کاهش نهاد. برای مثال دولت آمریکا در مارس 2017 حتی یک دلار هم جهت حمایت از موازنه فلسطین نداد ودر 25آگوست 2018 کاخ سفید بیانیهای صادر کرد که در آن آمده بود: «واشنگتن جهات مصرف بیش از 2000میلیون دلار کمک اقتصادی مختص به کرانهی باختری و نوار غزه را به پروژههای نقاط دیگر جهان تغییر داده است». در سپتامبر2018م وزارت خارجه آمریکا ممانعت خود را از حمایت 25میلیون دلاری به امور فلسطین اعلام کرد؛ قرار بود این مبلغ صرف کمک به ساختن 6 بیمارستان فلسطینی در قدس شود. در آغاز فوریه 2019 آژانس آمریکایی رشد و توسعهی بین الملل همهی کمکهای خود را به نوار غزه و کرانهی باختری متوقف کرد.
هدف آمریکا از این اقدامات افزایش فشار بر ملت فلسطین و رهبران آن است تا آنان را به پذیرش خواستههای دیکته شدهی آمریکا و اسرائیل ناچار سازد.
مشاور کمیتهی اجرایی سازمان آزادی بخش فلسطین دکتر صائب عریفات در کنفرانس مطبوعاتی در وزارت تبلیغات در 31/2/2019گفت: «دولت آمریکا 844 میلیون دلار را از ملت فلسطین و مؤسسات آن باز داشت که این امر باعث توقف پروژههای راهسازی، مدارس، هزینههای بهداشت و درمان و آب رسانی شد و این پروژهها در نوار غزه و کرانهی باختری به سرانجام نرسید و نیمه تمام باقی ماند.
سفیر فلسطین در واشنگتن، حسام زملط، در 25 آگوست 2018م گفت: «استفاده از کمکهای انساندوستانه و توسعهای چون سلاحی برای باجخواهی سیاسی میماند، اما هرگز پیروز نمیشود». همچنین افزود: «این دولت پس از مسألهی قدس و اونروا پیمانهایی را از نگاه آمریکاییان و میزان تقیدشان در مسألهی فلسطین منعقد میسازد تا حل مسألهی دو کشور فلسطین و اسرائیل را به فراموشی بسپارد و در مقابل به پشتیبانی کامل و تقویت نیروهای مخالف صلح نتانیاهو میپردازد». وی در ادامه تأکید کرد که بهکارگیری کمک انسانی و توسعه بهعنوان سلاحی برای باجخواهی سیاسی سودی نمیبخشد.
4. بستن دفتر سازمان آزادیبخش فلسطین و بستن حسابهای بانکی آن در واشنگتن و اخراج سفیر فلسطین:
آمریکا در بیانیهی وزارت خارجهی این کشور در 10سپتامبر 2018 توسط سخنگوی آن، هدر نائورت اعلام کرد: «ایالات متحده آمریکا پس از بررسیهای بسیار به این نتیجه رسید که دفتر سازمان آزادیبخش فلسطین باید بسته شود». وی افزود: «این تصمیم بر اساس نگرانیهای دولت آمریکا و کنگره از تلاشها و اقدامات فلسطینیان است که اسرائیل را به پای میز محاکمه در دادگاه جنایی بین المللی میکشاند».
صائب عريقات (مشاور کمیتهی اجرائی سازمان آزادی بخش فلسطین) در مصاحبهای مطبوعاتی در 10 سپتامبر2018م گفت: ما اعلام کردهایم که دولت آمریکا اقدام به بستن سفارت ما در واشنگتن خواهد کرد تا دولت اسرائیل را به خاطر جنایات جنگی به دادگاه جنایی بینالمللی نکشانیم و اعلام کرده بودیم که ایالات متحده پرچم فلسطین را در پایتخت خود واشنگتن پایین خواهد کشید. این اقدامات فقط از صلح ستیزی وعدالت ستیزی دولت ترامپ خبر میدهد. بلکه این دولت فقط به این اکتفا نکرده، میخواهد از دادگاه جنایی بین المللی باج بگیرد و آن را تهدید کند. در حالی که این دادگاه در جهت تحقق عدالت بینالمللی تلاش میکند». وی افزود: «بله، آمریکا میتواند بهطور یک جانبه و با هدف خدمت به هم پیمان خدمت به اسرائیل تصمیماتی بگیرد و میتواند سفیرمان را از واشنگتن اخراج کند و همهی داراییهای ملت فلسطین را بلوکه کند و نیز سایر کمکها چون بهداشت و آموزش را از فلسطین دریغ کند اما نمیتواند از ملت ما باج بگیرد و نمیتواند مانع از پیگیریهای قانونی و سیاسیمان به ویژه در دادگاه جنایی بینالمللی گردد. ما شکایات را تا تحقق عدالت و گرفتن حق شهدای خود پیگیری خواهیم کرد. وی وکیل مدعیالعموم دادگاه جنایی بینالملل را به شتاب در باز کردن فوری پروندهی جنایی دربارهی جنایات اسرائیل اشغالگر تشویق کرد.
به گفتهی سخنگوی دولت وفاق ملی فلسطین، یوسف محمود، در 10سپتامبر 2018م بستن دفتر سازمان آزادیبخش در واشنگتن اعلان جنگی است که تلاش بر سست کردن پایههای صلح در سرزمین فلسطین و منطقه دارد و دادن چراغ سبزی به اشغالگران دانست که همچنان به سیاست کشتار و آواره سازی ملت فلسطین ادامه میدهند.
سفیر فلسطین در آمریکا حسام زمط در اظهاراتش در 10سپتامبر2018م گفت: «بستن دفتر نامبرده در فرهنگ سیاسی دولت آمریکا به معنای حمایت از جنایات جنگی و ضد بشری دولت اسرائیل است که در سرزمین فلسطین اشغالی مرتکب میشود».
در پی بسته شدن دفتر وی، ایالات متحده در 16سپتامبر2018 ویزای اقامت سفیر فلسطین در واشنگتن، حسان زمط، را ابطال کرد و حسابهای بانکی این دفتر را نیز بست. عضو کمیتهی اجرایی سازمان آزادی بخش فلسطین خانم حنان عشراوی در اظهارات خود عملکرد واشنگتن را در ابطال ویزای اقامتی خانوادهی سفیر و فرمان به ترک فوری آمریکا، رفتاری انتقامجویانه خواند.
5. کسر 10میلیون دلار از حمایتهای مالی برنامهی جوانان فلسطین: دولت آمریکا در 15سپتامبر 2018م حمایت مالی از برنامهی جوانان فلسطین را تا 10میلیون دلار متوقف کرد. فرستادهی ویژه آمریکا در کارگروه صلح در خاورمیانه، جینسون گرینبلات، بر توقف حمایتهای مالی از مؤسسات فلسطینی و ادامهی حمایت از مؤسسات یهودی تأکید کرد. وی دولت ملی فلسطین را مسئول این امر دانست؛ چراکه به اعتقاد او آن برنامه بیمحتواست. این در حالی است که رئیسجمهور آمریکا دونالد ترامپ است که برنامهی صلح را نقض کرده است. به این ترتیب دولت آمریکا آخرین منبع حمایتهای مالیاش را به فلسطینیان قطع کرد و هدفش از این اقدام کیفر ملت فلسطین در برابراستقامت بر اصول و حقوق ملی خود بود.
6. ادغام کنسولگری با سفارت آمریکا در قدس: پس از انتقال سفارت آمریکا از تلآویو به قدس وزارت خارجه آمریکا در اظهاراتی از سوی وزیر خارجهاش پمبئو در 18اکتبر 2018م اعلان کرد که کنسولگریاش را با سفارت در قدس ادغام خواهد کرد تا هر دو به یک مرکز دیپلماتیک تبدیل شوند. این کار از 4 مارس 2019آغاز خواهد شد.
صائب عریفات (مشاور کمیته اجرایی سازمان آزادی بخش فلسطین) گفت: «این ادغام بهمنزلهی آخرین میخی است که بر تابوت نقش آمریکا در روند صلح زده شده است. وی افزود: «کنسولگری آمریکا 175سال است که در قدس و فلسطین فعالیت میکند و بستنش ارتباطی به عملکرد آن ندارد، بلکه اقدامی کورکورانه است که حق ملت فلسطین را در تعیین سرنوشت خود نمی پذیرد».
دولت آمریکا با عقد پیمان منامه در 25 و 26ژوئن 2019م با عنوان «صلح برای شکوفایی» همچنان با اقدامات و عملکردهای خارج از قوانین و عرف بینالملل خود، سعی در تسویهی مسألهی فلسطین و خالیکردن آن از محتوای سیاسی ملی و تبدیل آن به مسألهای صرفاً انسانی- اقتصادی، دارد.
و این گونه است که دولت آمریکا و رئیس جمهور آن دونالد ترامپ قوانین بینالمللی را به کناری میزند و با تکروی میدان را برای اشغالگری اسرائیل بازمیگذارد تا حقوق ملت فلسطین و در رأس آن حق تعیین سرنوشت، در تشکیل دولتی مستقل با پایتختی قدس شرقی و بازگشت آوارگان به وطن را، فدای سلطه طلبی رژیم صهیونیستی سازد.
تنها راهکار فراروی فلسطینیان، وحدت ملت با دولت فلسطین (و ادامهی مقاومت) است و به این ترتیب است که همهی اقدامات و خیال پردازیهای دونالد ترامپ را با شکست روبه رو میکند و در نهایت ترامپ خواهد رفت اما فلسطین پایدار خواهد ماند.
*منبع: القرارات التي اتخذتها إدارة رئيس الولايات المتحدة الأمريكية دونالد ترامب لتصفية القضية الفلسطينية http://info.wafa.ps/ar،
مترجم: مائده رضایی
شماره نشریه: شمیم نرجس شماره 39